Geen gewoon Indisch
meisje.
Titel: Geen gewoon Indisch meisje
Auteur: Marion Bloem.
Jaar van uitgave: 1983
ISBN: 978 90 29584845 / NUR 301
Een
meisje worstelt met het besef dat zij zichzelf, haar verleden, haar culturele
achtergrond altijd verloochend heeft. Aan de hand van gebeurtenissen,
herinneringen en verhalen probeert zij erachter te komen wie zij is. Zij maakt
twee reizen naar Indonesië, de eerste samen met haar Hollandse vriend, de
tweede - na de dood van haar vader - samen met haar moeder. Om haar verwarring
en verscheurdheid zo scherp mogelijk weer te geven heeft Marion Bloem de
hoofdfiguur opgesplitst in twee meisjes die elkaars tegenpool zijn: het
hartstochtelijke zusje, bij wie elk nieuw inzicht tot nieuwe obsessies leidt en
het onverschillige zusje, dat haar maatschappelijke ambities niet door haar
emoties laat dwarsbomen.
Over de auteur:
Bloem komt uit een Indonesisch gezin,
die in 1950 naar Nederland zijn gekomen. In 1977 studeerde bloem af in de
klinische psychologie, maar debuteerde als literair schrijfster in 1976 met ‘de
overgang’. Hiervoor had ze al enkele kinderboeken gepubliceerd waaronder ‘Matabia’over
de aanpassing van een indisch meisje in de jaren vijftig. Deze werd bekroond
met de Ibby prijs en de Tiger award. In 1983 kwam zij met het boek ; geen
gewoon Indisch meisje. Haar vele romans hebben vaak te maken met haar Indische
achtergrond en de Indische geschiedenis.
Maar behalve schrijfster is zij ook een
filmmaakster van korte speelfilms. Zo ontving ‘de Tovenaarsleerling’ ( gemaakt
in 1986) de Cinekid Award en nnog een aantal nominaties. Verder maakte Bloem
nog 2 lange documentaires en een aantal televisieprogramma’s. en alsof dit nog
niet genoeg was is zijn ook nog actief als beeldend kunstenaar en exposeerde
deze zowel in Nederland als in België.
In 2004
maakte zij zich sterk voor het lot van de asielzoeker in Nederland en begon ze
met onder anderen Ivan Wolffers en Katrien de Klein de stichting Een Royaal
Gebaar. Dit had veel succes en zorgde (mede dankzij het boek
Een Royaal Gebaar) voor meer
aandacht voor de problematiek van de
26.000 asielzoekers die 4 jaar of langer in
Nederland woonden zonder verblijfsstatus. Bloem hield zich hier tot halverwege
2006 fulltime mee bezig.
Samenvatting:
Het boek gaat over een
Indisch meisje dat in Nederland woont. Ze heeft een gespleten persoonlijkheid,
ze bestaat namelijk uit Zon, haar Indische kant en Sonja, haar Nederlandse
kant. De twee persoonlijkheden zijn een apart leven gaan leiden omdat ze in het
boek ook omschreven worden als 2 verschillende individuen, als zusjes want er
wordt verteld dat Sonja 10 maanden eerder is geboren dan Zon. Het meisje maakt
twee reizen naar Indonesië, een met haar Nederlandse vriend Eddie, ze noemt al
haar Nederlandse vriendjes Eddie, en de tweede - na haar vaders dood - met haar
moeder. Op haar tweede reis, met haar moeder, is het de bedoeling dat ze de
kris, een magisch voorwerp dat aan haar vader toebehoorde, terugbracht naar een
oom van haar. Haar vader was namelijk nog heel veel bezig met Indonesië, hij
hield van het land en hij vertelde er vaak verhalen over. Haar moeder wilde
vernederlandsen. Al haar vaders verhalen deed ze af met: ‘Al oud’. En ze wilde
de Indonesische spullen in het huis wegdoen. Zon die zich in Nederland niet
thuisvoelt en al het Indische in ere wil houden merkt tijdens haar reizen naar
Indonesië dat ze zich daar eigenlijk ook niet thuisvoelt. Haar vriend voelt
zich daar meer op zijn gemak dan zij. Zon twijfelt ook of ze bij een Indische
jongen (die ze allemaal ‘Boy’ noemt) of een Nederlandse jongen hoort. Ook in
Indonesië voelt ze zich niet op haar gemak en aan het einde van het verhaal
pleegt ze zelfmoord met de kris, die ze niet bij haar oom kwijt kon.
Achtergrond
van het boek
Bron: Lexicon van literaire werken 20
Met "geen gewoon Indisch meisje' sneed Marion Bloem in 1983 een nieuw
onderwerp aan, zowel gezien binnen de traditie van de Nederlandse letteren als
binnen de Indische literatuur. Voor het eerst kreeg de tweede generatie
Indischen, hier en Nederland geboren of op zijn minst hier opgegroeid, een
stem. Voor de meesten geldt dat zij lange tijd heimwee voelden naar een land
dat zij uitsluitend uit de verhalen van hun ouders kenden. Tegelijkertijd
beseften zij dat zij ook niet tot echte Hollanders waren opgevoed, omdat er
zoveel van de Indische sfeer in hun opvoeding was geslopen. Zij zijn
uiteindelijk volwassenen geworden die weliswaar twee vaderlanden hebben, maar
eigenlijk in geen van tweeën echt thuis zijn. doordat de tweede generatie zich
verbonden weet met een land dat zij niet uit eigen ervaring kent, is haar
identiteitscrisis wezenlijk anders dan die van de ouders, die beide landen
kennen en heen en weer geslingerd worden tussen heimwee en het verlangen een
nieuw leven te beginnen. De thematiek van de tweede generatie Indischen dook
spoedig na het verschijnen van 'Geen gewoon Indisch meisje' ook op in het werk
van tweede- generatieschrijvers als Adriaan van Dis (Nathan Sid), Jill Stolk,
Ernst Jansz en Frans Lupulalan. Thematisch gezien laat dit debuut van Marion
Bloem een caleidoscopisch beeld van haar verdere oeuvre zien. Alles waar zij
later over ging schrijven, lag al in kiemvorm in 'Geen gewoon Indisch meisje'
besloten. Thema's als schrijven, zoeken, erotiek en seksualiteit, de Indische
geschiedenis en cultuur, heeft zij in haar andere wek laten terugkomen.
Vormtechnisch lijken latere romans als 'lange reizen korte liefdes'(1987),
'vader van betekenis'(1989) en 'de leugen van de kaketoe'(1993) nog het meest
op haar debuutroman: de verbrokkelde verhaallijn, die alleen met enig
puzzelwerk te achterhalen is, is er vermengd met herinneringen, overpeinzingen
en dromen. Enigszins geschrokken van de kritiek op haar schrijfstijl, die door
sommige recensenten dagboekachtig wordt genoemd, is Marion Bloem in latere
romans, na de eerste drie, steeds terughoudender is geworden met het gebruik van
de typische Indische stijl.
Bronnen:
Mijn mening:
Op het begin vond ik dit boek erg verwarrend, omdat
het voor mij niet meteen duidelijk was dat de twee personages Sonja en zon
eigenlijk maar 1 persoon was. Toen heb ik het boek een tijdje terug op de plank
gezet. Na een tijdje ben ik er weer opnieuw in gaan lezen en werd het mij ook
duidelijk wat er werkelijk verteld werd. Ik begon naarmate ik verder kwam in
het boek het steeds leuker te vinden. De telegram stijl, korte zinnen, Die
Marion Bloem in het boek aanhoud maakt het verhaal krachtig. De belangrijke scènes volgen elkaar zonder
overgang scènes op, wanneer de personages emotioneler worden lijk je sneller te
lezen door de steeds kortere zinnetjes. Dit vind ik heel goed gedaan.
Het is niet het beste boek dat ik gelezen heb maar
zeker wel een 7 waard.